W trakcie ciąży kończy mi się umowa o pracę na czas określony – co dalej?

Kilka tygodni temu zwróciła się do mnie Klientka z takim pytaniem: 

– Pani mecenas, jestem w ciąży, moja umowa kończy się 31 października. Termin porodu jest wyznaczony na koniec listopada. Co będzie ze mną dalej? Czy od listopada zostanę bez pieniędzy? 

W tym przypadku mogłam uspokoić moją Klientkę. Zgodnie z przepisami umowa o pracę na czas określony (albo na okres próbny) przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. 

Jak liczyć termin ciąży? Wytyczne dał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2012 r. (I PK 33/02), w którym powiedział, że upływ trzeciego miesiąca ciąży oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (czyli 28 dni). 

Oznacza to, że umowa mojej Klientki przedłuży się do dnia porodu. Czyli prawdopodobnie do końca listopada. Nie trzeba podpisywać żadnego aneksu, gdyż umowa przedłuża się automatycznie. 

– Aha, dziękuję pani mecenas. Ale ja słyszałam, że teraz wszystkie umowy w listopadzie przekształcają się w bezterminowe. Czyli skoro moja przedłuży się do końca listopada to przekształci się w umowę na czas nieokreślony? 

Tu nie miałam dobrych wieści dla Klientki:

– Niestety nie, przekształcenie umów na czas określony w umowy bezterminowe nie dotyczy umów przedłużonych do dnia porodu. 

– Jak to?  Przecież to niesprawiedliwe! Czyli jednak zostanę bez pieniędzy, tyle, że nie od listopada, ale zaraz po porodzie…

Jak to jest z tym przekształceniem?  

Przepisy, które obowiązują od 2016 r. wprowadziły tzw. regułę 3/33. Zgodnie z nią zatrudnienie na podstawie umowy lub kilku umów o pracę na czas określony zawartych pomiędzy tymi samymi stronami nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. 

Jeżeli pracodawca i pracownik aneksem wydłużą czas trwania danej umowy, to będzie to traktowane jako zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony.

Przekroczenie choćby jednego z limitów tj. 33 miesięcy lub zawarcie czwartej umowy na czas określony powoduje, że uważa się, że pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony albo od dnia następującego po upływie 33 miesięcy albo od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę. Potocznie nazywane jest to przekształceniem w umowę na czas nieokreślony. 22 listopada 2018 r. nastąpiło pierwsze takie przekształcenie umów terminowych, które trwały w dniu 22 lutego 2016 r.

Limitów nie stosuje się w odniesieniu do niektórych przypadków umów zawartych na czas określony – mówi o tym wyraźnie Kodeks pracy. Wyłącza on między innymi stosowanie limitów i skutków przekształcenia umowy terminowej przedłużonej do dnia porodu w umowę na czas nieokreślony. 

Chodzi o to, że przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu następuje niezależnie od woli stron, lecz z mocy prawa (czyli automatycznie). Wobec tego nie powinno wiązać się ze skutkiem w postaci przekształcenia w umowę na czas nieokreślony (który jest przecież pewnego rodzaju „karą” za świadome przekraczanie reguły 3/33). 

Klientka była bardzo rozgoryczona i zaniepokojona swoją przyszłą sytuacją finansową. Na szczęcie po raz kolejny mogłam ją uspokoić. 

– Co prawda Pani umowa nie przekształci się w umowę na czas nieokreślony, ale od dnia porodu będzie Pani przysługiwał zasiłek macierzyński. 

– To świetnie! Czyli co prawda nie będę mieć umowy o pracę, ale i tak dostanę zasiłek, tak? 

Dokładnie tak. Zasiłek w takim przypadku wypłacany jest przez ZUS przez cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. 

*****

Poczytaj też o moich Inspiracjach – Susan Wójcicki >>