Jeśli czytasz mojego bloga to pewnie już dobrze wiesz, że zarówno pracownica w ciąży, jak i na urlopie macierzyńskim czy też rodzicielskim jest chroniona przed wypowiedzeniem umowy o pracę.
To oznacza, że jeśli jesteś w ciąży, albo na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim to poza pewnymi wyjątkowymi przypadkami nie możesz zostać zwolniona z pracy.
Więcej na ten temat możesz przeczytać tutaj.
Zmiana Twojej pensji, jeśli jesteś w ciąży
lub na urlopie macierzyńskim
Podobna zasada, ale już nie w każdym przypadku, dotyczy zmiany umowy o pracę, czyli tzw. wypowiedzenia zmieniającego. To znaczy, że:
jeśli jesteś jest w ciąży lub na urlopie macierzyńskim (albo rodzicielskim) to pracodawca zasadniczo nie można zmienić twoich warunków pracy i płacy, czyli po prostu nie może zmienić twojej umowy o pracę bez twojej zgody. Dotyczy to oczywiście między innymi obniżki twojego wynagrodzenia.
Ochrona przed wypowiedzeniem zmieniającym jest jednak znacznie osłabiona, jeśli pracujesz w firmie, która zatrudnia więcej niż 20 osób. W takim przypadku pracodawca może zmienić warunki twojego zatrudnienia bez Twojej zgody (gdy zmiany te są dokonywane z przyczyn ciebie niedotyczących).
Ale, co ważne, jeśli pracodawca obniży twoje wynagrodzenie, to do końca okresu, którym korzystałabyś z ochrony przed zwolnieniem z pracy to przysługuje ci dodatek wyrównawczy.
Mogłoby się wobec tego wydawać, że:
jeśli jesteś w ciąży na zwolnieniu chorobowym lub jesteś na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim, to poziom twojego wynagrodzenia (a konkretnie mówiąc twojego zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego) jest bezpieczny i bez twojej zgody nie jest możliwa obniżka twojego wynagrodzenia.
Tymczasem nie jest tak kolorowo, gdyż …
… jeśli urodzisz dziecko w dobie koronawirusa, to musisz wiedzieć, że twój zasiłek macierzyński może być obniżony i to bez twojej zgody!
Jak pewnie już wiesz, Tarcza Antykryzysowa wprowadziła możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy maksymalnie do 80 %. Obniżenie wymiaru czasu pracy oczywiście pociągało za sobą obniżkę wynagrodzenia proporcjonalnie do obniżonego etatu.
Obniżka wymiaru czasu pracy, a w konsekwencji wynagrodzenia, mogła zostać wprowadzona na podstawie porozumienia pracodawcy ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Nie była tu potrzeba zgoda poszczególnych pracowników.
Koronawirus, a obniżony zasiłek macierzyński
Wiele kobiet, które były na zwolnieniach lekarskich i urodziły dzieci w trakcie trwania okresu obniżonego etatu dostało znacznie niższy zasiłek macierzyński, niż się spodziewały. Miałam sporo klientek, które tego doświadczyły.
Pewnie zapytasz:
Ale jak to? Czy to w ogóle możliwe, skoro się na to nie zgodziły?
Niestety zmartwię cię, ale tak,
obniżony zasiłek macierzyński jest możliwy
Możliwość obniżenia zasiłku macierzyńskiego wynika z przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, czyli tzw. ustawy zasiłkowej.
Zawiera ona dwa przepisy, które są tutaj kluczowe.
Pierwszy z nich to przepis, który mówi o tym, że:
W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36. (czyli 12 miesięcach kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy).
To jest art. 40 ustawy zasiłkowej.
Drugi niezwykle ważny przepis to z kolei art.43 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z nim:
podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.
Mogłoby się zatem wydawać, że jeśli pomiędzy poszczególnymi zasiłkami nie było przerwy co najmniej 3 miesięcznej, to nie ma podstaw do obniżenia zasiłku.
Ale ZUS od dawna w takich przypadkach stosuje art. 40 ustawy zasiłkowej. I jeśli pomiędzy poszczególnymi okresami pobierania zasiłków ma miejsce zmiana wymiaru czasu pracy to zdaniem ZUS podstawę wymiaru powinno obliczać się na nowo, nawet jeśli przerwa pomiędzy okresami podbierania zasiłków była krótsza niż 3 miesiące. Tej wykładni trzyma się również bardzo wielu pracodawców.
Przykład:
Od 1 maja w firmie obniżono wymiar czas pracy do 0,8 etatu i proporcjonalnie obniżono wynagrodzenia (na okres 3 miesięcy). Pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim od 1 kwietnia 2020 r. do dnia porodu. Jeśli urodziła dziecko 15 lipca to jej zasiłek macierzyński został najprawdopodobniej obliczony biorąc pod uwagę nowy poziom wynagrodzenia, pomimo tego, że przerwa pomiędzy zasiłkiem chorobowym a macierzyńskim była krótsza niż 3 miesiące.
Czy jest na to jakiś sposób?
Obniżony zasiłek macierzysńki to może być bardzo bolesna sytuacja. Czy można coś z tym zrobić?
Jednym ze sposobów jest wnioskowanie do pracodawcy, aby wyłączył kobiety ciężarne z grona pracowników objętych wspomnianymi porozumieniami.
Kolejnym sposobem jest droga sądowa dochodzenia swoich praw, aczkolwiek zazwyczaj jest ona w dość długa i wyboista, a w tym przypadku skutek jest bardzo niepewny.
Istnieją pojedyncze wyroki mówiące o tym, że w takim przypadku powinien znaleźć zastosowanie art. 43 ustawy zasiłkowej, ale istniej również całkowicie odmienna wykładnia, zgoda ze stanowiskiem ZUS. Pamiętaj, że wyroki wydane w innych sprawach nie będą wiązać sądu w twojej sprawie, i będzie on orzekał biorąc pod uwagę tę konkretną sytuację.
Innym sposobem na zwiększenie środków w związku z urodzeniem dziecka może być podzielenie się opieką nad dzieckiem z jego tatą. Jeśli bowiem u ojca dziecka nie wprowadzono zmniejszonego etatu, to może okazać się, że jego zasiłek będzie o wiele wyższy niż twój. W każdym przypadku warto dokładnie przeanalizować dostępne opcje.
Mam nadzieję, że ten wpis był dla ciebie pomocny. Jeżeli masz pytania odnośnie swojej sytuacji w pracy to zapraszam cię na indywidualną konsultację.
A ja jak zawsze życzę ci powodzenia na twojej drodze zawodowej!
Irena
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }