Praca na urlopie rodzicielskim

Tak, jak obiecałam Ci w zeszłym tygodniu, dzisiaj kolejny wpis dotyczący zasad łączenia opieki nad dzieckiem z pracą zawodową.

Tym razem napiszę Ci o urlopie rodzicielskim. A konkretnie o tym, czy dopuszczalna jest praca na urlopie rodzicielskim.  A jeśli tak, to na jakich zasadach.

Jeśli natomiast chcesz sprawdzić, jakie masz możliwości pracy podczas wcześniejszego etapu opieki nad dzieckiem, czyli podczas urlopu macierzyńskiego, to zerknij koniecznie tutaj.

Urlop rodzicielski

Na początek kilka słów wstępu 😀

Często używa się określenia roczny urlop macierzyński. Być może sama spotkałaś się z takim stwierdzeniem. Ale takiego urlopu w kodeksie pracy nie ma 😉

Jest za to urlop macierzyński, który przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie wynosi 20 tygodni, a jeśli urodzisz więcej dzieci na raz to jego wymiar zwiększa się i maksymalnie może wynosić 37 tygodni (w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie).

I jest kolejny urlop, czyli urlop rodzicielski, który standardowo w przypadku urodzenia jednego dziecka wynosi 32 tygodnie. Oba te urlopy łącznie przy urodzeniu jednego dziecka mogą trwać 52 tygodnie, czyli rok. I pewnie stąd takie określenie roczny macierzyński.

W praktyce te urlopy jednak różnią się od siebie, między innymi zasadami, na jakich możesz podczas nich pracować. Zaraz do tego przejdę, a najpierw krótko opiszę Ci pozostałe różnice.

Masz wybór

Przede wszystkim urlop rodzicielski, w przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego, jest dobrowolny.

Być może pamiętasz, jak pisałam Ci, że urlop macierzyński, jeśli pracujesz na etacie, w pewnej części jest dla Ciebie obowiązkowy, a rezygnacja z pozostałej części jest możliwa tylko pod warunkiem przejęcia urlopu przez tatę.

Jeśli nie, to zobacz tutaj.

Tymczasem urlop rodzicielski to uprawnienie, a nie obowiązek rodziców. To znaczy, że rodzice mogą, ale nie muszą z niego skorzystać. Mogą też skorzystać tylko z jego części.

Urlop rodzicielski przysługuje
mamie i tacie

Po drugie, o ile urlop macierzyński przysługuje przede wszystkim mamie, a tacie tylko w szczególnych przypadkach, to urlop rodzicielski przysługuje obojgu rodzicom.

Jeżeli urodziłaś jedno dziecko przysługuje Wam w wymiarze 32 tygodni.

A jeżeli przy jednym porodu urodziłaś więcej dzieci (np. bliźniaki, tak jak ja 😀) to wówczas urlop rodzicielski może wynosić maksymalnie 34 tygodnie.

Razem czy osobno?

Urlop możesz wykorzystać Ty sama, tata dziecka, możecie też z niego korzystać naprzemiennie albo razem.

Jeżeli chcecie korzystać z urlopu obydwoje, to pamiętaj, że łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać 32 lub 34 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci).

Jak to obliczyć? Podam Ci przykład.

Urodziłaś jedno dziecko, a zatem macie do wykorzystania 32 tygodnie. Chcecie razem z tatą dziecka przez pierwsze 8 tygodni korzystać z urlopu razem, potem urlop wykorzysta jedno z Was.

To oznacza, że po wspólnych 8 tygodniach do wykorzystania jednemu z Was zostanie jeszcze 16 tygodni (8 tygodni x 2 = 16 tygodni; 32 tygodnie – 16 tygodni = 16 tygodni pozostałych do wykorzystania).

 Urlop rodzicielski bezpośrednio
po macierzyńskim

Z urlop rodzicielskiego musisz skorzystać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Kolejne części urlopu również powinny przypadać bezpośrednio jedna po drugiej. Wyjątkiem jest możliwość przesunięcia na później części urlopu w maksymalnym wymiarze do 16 tygodni.

ALE UWAGA! Urlop rodzicielski możesz wykorzystać maksymalnie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym Twoje dziecko kończy 6 rok życia.

Jeśli przesuniesz urlop rodzicielski to liczba wykorzystanych w ten sposób jego części pomniejsza liczbę części przysługującego Ci części urlopu wychowawczego.

Czyli, jeśli zdecydujesz się na wykorzystanie np. 16 tygodni w późniejszym terminie to przysługujący Ci urlop wychowawczy będziesz mogła podzielić maksymalnie na 4 części (a nie kodeksowych 5).

Podział urlopu rodzicielskiego

Przepisy pozostawiają rodzicom pewną swobodę co do sposobu „rozdysponowania” urlopu rodzicielskiego. Możesz wykorzystać go od razu w całości albo podzielić na części. Warto jednak przy tym pamiętać, że:

• • • tych części może być maksymalnie 4.
    • żadna z nich nie może być krótsza od 8 tygodni.

Od tej ostatniej reguły jest parę wyjątków m.in.:

• kiedy urodzisz jedno dziecko – wówczas pierwsza część urlopu może wynosić 6 tygodni, albo

• gdy ostatnia część urlopu do wykorzystania wynosi mniej niż 8 tygodni.

Praca na urlopie rodzicielskim
u własnego pracodawcy

No i wreszcie przechodzimy do kluczowej kwestii, czyli pracy na urlopie rodzicielskim 😀 Przepisy wyraźnie mówią, że możesz łączyć urlop rodzicielski z pracą u swojego pracodawcy. W tym celu potrzebujesz złożyć odpowiedni wniosek, co najmniej na 21 dni przez planowanym rozpoczęciem pracy.

Praca podczas urlopu rodzicielskiego jest możliwa maksymalnie na pół etatu.

Pracodawca teoretycznie musi zgodzić się na Twój wniosek, chyba, że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez Ciebie.

Jak sama pewnie zauważyłaś, te określenia są dość nieprecyzyjne. Według mnie pozostawiają pracodawcy całkiem sporą swobodę w tym temacie. W razie odmowy pracodawca ma obowiązek poinformować Cię o tym na piśmie.

Praca na urlopie rodzicielskim
wydłuża jego wymiar

Jeżeli łączysz korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą u swojego pracodawcy to wymiar Twojego urlopu rodzicielskiego wydłuża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez Ciebie.

Może się wydłużyć maksymalnie do 64 lub 68 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie).

Jak to obliczyć? Przepisy mówią, że okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu oblicza się poprzez pomożenie liczby tygodni, przez jaką łączysz korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu i wymiaru czasu pracy wykonywanej w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

Podam Ci przykład

Wykorzystałaś 22 tygodnie urlopu rodzicielskiego. Na ostatnie 10 tygodni wróciłaś do pracy na pół etatu. W takim wypadku Twój urlop rodzicielski wydłuży się o dodatkowe 5 tygodni (10 tygodni x ½ = 5 tygodni).

W trakcie tych 5 tygodni możesz nadal łączyć korzystanie z urlopu z pracą. Jeśli w trakcie tej dodatkowej, wydłużonej części nadal będziesz pracować, to urlop ulegnie dalszemu proporcjonalnemu wydłużeniu.

Ale w takim przypadku to wydłużenie oblicza się inaczej. Należy podzielić długość części urlopu powstałej w wyniku wydłużenia przez różnicę liczby 1 i wymiaru etatu, w jakim zamierzasz łączyć korzystanie z tej części urlopu z wykonywaniem pracy.

Brzmi to dość skomplikowanie, wiem 🙈

To też zobacz na przykładzie. Załóżmy, że trakcie dodatkowych 5 tygodni, o które uległ przedłużeniu twój urlop rodzicielski, również chcesz pracować na pół etatu. W takim przypadku Twój urlop ostatecznie wydłuży się 10 tygodni.

Jak to obliczyłam?

Wydłużoną część urlopu tj. 5 tygodni podzieliłam przez ½ (bo 1- ½  = ½ ). I wyszło 10 tygodni.

Jeszcze jeden przykład. Wyobraź sobie, że zdecydowałaś się na połączenie całego urlopu rodzicielskiego z pracą. Twój urlop wydłuży się o 16 tygodni, ponieważ 32 tygodnie x ½ etatu = 16. Te dodatkowe 16 tygodni postanowiłaś również przeznaczyć na łączenie opieki nad dzieckiem z pracą na ½ etatu.

A zatem twój urlop rodzicielski wydłuży się ostatecznie o 32 tygodnie. Obliczyłam to tak: 16 tygodni / (1- ½ ) = 32 tygodnie.

Czy tylko etat?

Podobnie, jak to było w przypadku urlopu macierzyńskiego, kodeks pracy nie zabrania Ci pracy u Twojego pracodawcy na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Jednak również w tym przypadku pamiętaj, że wykonywania tych samych zadań, które wcześniej wykonywałaś na umowie o pracę na podstawie np. umowy zlecenia może zostać uznane za naruszenie przepisów i obejście kodeksu pracy.

Praca na urlopie rodzicielskim w innej firmie

Czasami dostaję również pytania o możliwość „dorobienia” podczas urlopu rodzicielskiego w innym miejscu. Tu kodeks pracy nie stawia ograniczeń. Zasady o których pisałam Ci powyżej, dotyczą wyłącznie pracy u Twojego dotychczasowego pracodawcy.

Ograniczenia te nie dotyczą natomiast pracy w innej firmie. Jeśli zatem podejmiesz pracę na etat czy na zlecenie w innej firmie, to z jednej strony możesz to robić na cały etat, ale jednocześnie Twój urlop rodzicielski nie ulegnie wydłużeniu.

Tak samo jak w przypadku urlopu rodzicielskiego pamiętaj proszę o sprawdzeniu czy nie narusza to ewentualnie umowy o zakazie konkurencji, jeśli taką podpisałaś ze swoim pracodawcą.

Mam nadzieję, że wyjaśniłam Ci najważniejsze kwestie dotyczące urlopu rodzicielskiego. Niedługo kolejne wpisy dotyczące zasad łączenia pracy i opieki nad dzieckiem. Szykuję też dla Ciebie specjalną niespodziankę, dlatego zapraszam, zaglądaj tu regularnie 😀!

***

Photo by William Iven on Unsplash