Wysokość zasiłku macierzyńskiego – umowa o pracę

Temat obliczania wysokości zasiłku macierzyńskiego budzi wiele wątpliwości. W poniższym wpisie znajdziesz najważniejsze informacje o tym, jak obliczyć wysokość zasiłku macierzyńskiego, gdy pracujesz na umówię o pracę.

Zasiłek macierzyński na umowie o pracę – kiedy masz do niego prawo

Zasiłek macierzyński będzie Ci przysługiwać, jeżeli urodzisz dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego lub urlopu wychowawczego. Jeśli zatem jesteś pracownią to, aby mieć prawo do urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego (a co za tym idzie do zasiłku macierzyńskiego za ich okres), Twoja umowa o pracę musi obowiązywać w chwili porodu.

W niektórych przypadkach będziesz mieć jednak prawo do zasiłku macierzyńskiego pomimo, że nie będziesz już objęta ubezpieczeniem chorobowym. Czy będziesz mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego (ale już nie do urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego) nawet jeśli Twoja umowa o pracę nie będzie już obowiązywać. Tak będzie, jeśli:

• Twoja umowa o pacę na czas określony lub na okres próbny uległa przedłużeniu do dnia porodu (będzie tak, gdy byłaś zatrudniona na podstawie umowy o pracę przekraczający jeden miesiąc i umowa ta miała planowo ulec rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży) ;
• Twój pracodawca w okresie Twojej ciąży zmarł, ogłosił upadłość lub został zlikwidowany, a Tobie nie zapewniono innej pracy;
• zostałaś bezprawnie zwolniona z pracy, gdy byłaś w ciąży i zostało to potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu.

Zasiłek macierzyński – jak długo masz do niego prawo

Długość okresu, za jaki przysługuje Ci zasiłek macierzyński jest spójny z długością urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przewidzianego w kodeksie pracy, oraz zależy od liczby urodzonych dzieci.

Masz prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze:

• 20 tygodni– gdy urodzisz jedno dziecko,
• 31 tygodni– gdy urodzisz dwoje dzieci podczas jednego porodu,
• 33 tygodni – gdy urodzisz troje dzieci podczas jednego porodu,
• 35 tygodni – gdy urodzisz czworo dzieci podczas jednego porodu,
• 37 tygodni – gdy urodzisz pięcioro i więcej dzieci podczas jednego porodu.

Urlopu rodzicielski przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 41 tygodni, a jeśli urodziłaś dwoje lub więcej dzieci przy jednym porodzie to wówczas urlop rodzicielki wynosi 43 tygodnie.

Pamiętaj jednak, że każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jeśli więc Ty, jako mama, wykorzystasz np. 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, to 9 tygodni przysługuje ojcu dziecka. Jeśli on nie wykorzysta tego urlopu, to ta część Wam przepadnie. I odwrotnie. Jeśli to tata wykorzystał 32 tygodnie, to aby pozostałe 9 tygodni nie przepadło, musisz wykorzystać je Ty.

Przed porodem możesz wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wówczas po porodzie masz prawo do pozostałej części.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego – umowa o pracę

Określenie „roczny macierzyński” jest pewnym uproszczeniem. Tak naprawdę, jak mogłaś zobaczyć powyżej, mówimy o dwóch urlopach: macierzyńskim i rodzicielskim, które w sumie dają ponad rok możliwości opieki nad dzieckiem. Bardzo dobrze to widać w kontekście wysokości zasiłku macierzyńskiego, ponieważ jego wysokość różni się w zależności od rodzaju urlopu.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Natomiast zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Jeśli jednak w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka złożysz wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, to wówczas zasiłek otrzymasz w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru.

Pamiętaj, że zasiłek macierzyński za okres 9 tygodni urlopu rodzicielskiego (czyli tej części, która przepada, jeśli nie wykorzysta jej drugi rodzic ) wynosi 70% podstawy wymiaru.

Jeśli nie wykorzystasz ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zasiłku) w pierwszym roku życia dziecka, to masz prawo do  zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 70% podstawy wymiaru oraz do jednorazowego wyrównania pobranego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru. Wyrównanie zostanie wypłacone wyłącznie na Twój wniosek.

„Kosiniakowe” czyli gwarantowany 1.000 złotych zasiłku macierzyńskiego

Jeśli Twój zasiłek macierzyński miałby wynosić mniej niż 1.000 zł to wówczas jego kwotę podwyższa się właśnie do 1.000 zł. Tak może być na przykład w sytuacji, gdy przed urodzeniem dziecka pracowałaś na niewielki wymiar etatu.

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego – umowa o pracę

Jak mogłaś przeczytać powyżej zasiłek macierzyński może wynosić pewien procent podstawy wymiaru zasiłku. Jak zatem obliczyć ową podstawę wymiaru?

Zasadą jest, że podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urodzenie dziecka.   

Jeżeli natomiast urodziłaś dziecko przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia, wówczas do obliczenia podstawy wymiaru Twojego zasiłku bierze się pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe.

Przepisy zawierają również szczegółowe wskazówki, jak liczyć podstawę wymiaru, gdy pracownik nie przepracował nawet jednego pełnego miesiąca kalendarzowego lub przy nieobecnościach pracownika w okresie 12 miesięcy, oraz jakie składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru, a których uwzględniać nie należy.

Zmiana rodzaju zasiłku a podstawa wymiaru 

Często jest tak, że urodzenie dziecka poprzedza zwolnienie lekarskie. Jaka będzie wysokość zasiłku macierzyńskiego, gdy przyszła mama przebywa w ciąży na zwolnieniu lekarskim i w trakcie tego zwolnienia rodzi dziecko?

Zasadą jest, że raz ustalona podstawa wymiaru obowiązuje, dopóki przerwa pomiędzy okresami pobierania poszczególnych zasiłków w ogóle nie było przerwy lub była ona krótsza niż miesiąc. Jeżeli zatem na przykład podczas zwolnienia chorobowego urodzisz dziecko i pójdziesz na urlop macierzyński, to podstawa twojego zasiłku macierzyńskiego będzie taka jak podczas pobierania zasiłku chorobowego.nie znaczy to jednak, że kwota zasiłku macierzyńskiego będzie taka sama jak chorobowego (bo podczas zwolnienia lekarskiego w trakcie ciąży zasiłek chorobowy wynosi 100 % podstawy wymiaru).

Zmiana wymiaru czasu pracy 

A co, jeżeli w miesiącu, w którym urodziłaś dziecko albo w miesiącach poprzedzających nastąpiła zamiana wymiaru Twojego czasu pracy . Może się tak stać, jeśli podpisałaś aneks do umowy o pracę, zgodnie z którym etat zmienił się np. z 3/4 na pełen .

Zgodnie z przepisami, jeżeli w okresie, który bierze się pod uwagę dla wyliczenia podstawy wymiaru, miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy, to podstawę wymiaru zasiłku wylicza się na nowo. W efekcie wysokość zasiłku macierzyńskiego zmieni się.

Podwyższenie wymiaru czasu pracy w trakcie ciąży, które skutkować będzie podwyżką Twojego wynagrodzenia, może spowodować zakwestionowanie wypłaty zasiłku przez ZUS. ZUS może w takim wypadku twierdzić, że zmiana wymiaru etatu miała na celu wyłącznie uzyskanie wyższego zasiłku. Gdyby tak się stało pozostaje Ci aktywne uczestnictwo w postępowaniu wyjaśniającym przed ZUS.  A w razie wydania przez ZUS negatywnej decyzji – dochodzenie swoich praw przed sądem.

***

Zdjęcie: Juliette Leufke na Unsplash.com