Etat i działalność gospodarcza a ciąża

Tak obiecałam Ci tydzień temu we wpisie o pracy na podstawie dwóch umów, dziś ciąg dalszy historii mojej Klientki 😀.

Etat i działalność gospodarcza a ciąża – a zatem nadal będzie o pracy na kilku podstawach i o tym, jakie to ma konsekwencje w kontekście ciąży i zasiłku macierzyńskiego.

Tak jak Ci wspominałam, moja Klientka oprócz tego, że pracuje w dwóch miejscach na etacie, prowadzi również działalność gospodarczą. Aktualnie jest w ciąży.

Zwróciła się do mnie o pomoc, ponieważ miała wątpliwości związane z pracą na etacie i jednocześnie prowadzeniem działalności w kontekście ciąży i urodzenia dziecka. Pomyślałam, że również Tobie opiszę kilka ważnych kwestii.

Jakie składki na ZUS

Po pierwsze, powinnaś wiedzieć, że jeżeli pracujesz na etacie, a oprócz tego prowadzisz działalność gospodarczą to będziesz podlegać obowiązkowym składkom na ubezpieczenie społeczne wyłącznie jako pracownik, o ile w umowie o pracę masz zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

W 2019 r. wynosi ono 2250 zł brutto. Jeśli pracujesz w kilku miejscach to pod uwagę bierzesz wszystkie swoje umowy o pracę.

Jeżeli natomiast w umowie o pracę nie masz zagwarantowanego co najmniej minimalnego wynagrodzenia (bo np. pracujesz w niepełnym wymiarze czasu pracy) to z obowiązku odprowadzania składek ZUS z tytułu prowadzonej działalności będziesz zwolniona tylko, jeżeli podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie.

Podam Ci przykład takiej sytuacji. Prowadzisz działalność a jednocześnie pracujesz na pół etatu. Twoje wynagrodzenie wskazane w umowie o pracę wynosi 1500 zł brutto. Nie masz zatem zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia. Pensję za styczeń wypłacono Ci w lutym. To oznacza, że Twoja podstawa wymiaru za styczeń wyniosła zero.

Wobec tego w styczniu będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom również z działalności. Z kolei w lutym, oprócz pensji za styczeń wypłacono Ci również pensje za luty, co oznacza, że Twoja podstawa wymiaru składek w tym miesiącu jest wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. To znaczy, że w lutym nie będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności.

Pamiętaj, że nawet jeżeli nie podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności to masz możliwość przystąpić do nich dobrowolnie. W takim jednak przypadku nie możesz przystąpić do ubezpieczenia chorobowego (czyli tego, z którego wypłacany jest zasiłek chorobowy lub macierzyński). Więcej pisze o tym w dalszej części.

Etat i działalność a ubezpieczenie zdrowotne

Czym innym jest natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne. W 2019 r. jej wysokość wynosi 342,32 zł. Tą składkę musisz obowiązkowo odprowadzać zarówno z tytułu etatu, jak również z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Natomiast jej większą część możesz odliczyć od podatku.

Działalność nierejestrowana

UWAGA! To, co napisałam powyżej nie dotyczy Cię, jeżeli prowadzisz tzw. działalność nierejestrową (nieewidencjonowaną).

W takiej sytuacji nie podlegasz ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Etat i działalność gospodarcza a ciąża

Tak jak Ci napisałam powyżej, to czy będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom społecznym z działalności, zależy od Twojego wynagrodzenia jako pracownika. To jest ważne w kontekście zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.  Jeżeli ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) są dla Ciebie obowiązkowe, to do ubezpieczenia chorobowego (czyli tego, z którego otrzymuje  się zasiłek chorobowy i macierzyński) możesz się zgłosić dobrowolnie.

Jeżeli natomiast ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegasz dobrowolnie, nie podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu (czyli nie możesz do niego przystąpić!).

Co to dla Ciebie oznacza w praktyce?

Jeśli osiągasz przynajmniej minimalne wynagrodzenie na etacie i z tytułu działalności przystąpiłaś do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie albo nie przystąpiłaś do nich wcale, to z tytułu prowadzenia działalności nie będzie przysługiwać Ci prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Jeśli natomiast na etacie zarabiasz mniej niż wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę, to będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.

W takiej sytuacji masz prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. I tylko w takiej sytuacji będziesz mogła otrzymać zasiłki (chorobowy i macierzyński) z etatu i z działalności.

Choroba w ciąży

Jeżeli będąc w ciąży zachorujesz, to w sytuacji, gdy prowadzisz działalność gospodarczą musisz bardzo uważać, aby w trakcie zwolnienia lekarskiego nie wykonywać w ramach prowadzonej działalności niemal żadnych czynności.

Zgodnie z przepisami w trakcie zwolnienia chorobowego nie możesz wykonywać żadnej pracy zarobkowej. Wykonywanie pracy zarobkowej jest rozumiane bardzo szeroko – w zasadzie nie możesz w swojej firmie nic robić!

Sąd Najwyższy w ważnym wyroku z 2012 r. (II UK 186/11) powiedział, że „nie stanowi pracy zarobkowej uzyskiwanie w trakcie korzystania ze zwolnienia lekarskiego dochodów niepołączonych z osobistym świadczeniem pracy, np. podpisywanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, sporządzonych przez inną osobę oraz formalnoprawne tylko prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, jeśli osoba ją prowadząca jest równocześnie pracodawcą i wyłącznie w zakresie jej obowiązków leży nadzór nad działalnością firmy”. Zauważ, że zgodnie z tym stanowiskiem nie możesz sama nawet przygotować faktury. Możesz jedynak podpisać fakturę sporządzoną przez kogoś innego.

UWAGA! Jeżeli otrzymasz zwolnienie lekarskie, to nie możesz również wykorzystywać go niezgodnie z celem. Za wyjazd na wakacje albo remont przyszłego pokoiku dziecięcego grozi Ci nie tylko utrata zasiłku chorobowego, ale też utrata pracy.

Jakie masz w takiej sytuacji opcje? Możesz upoważnić inną osobę do prowadzenia swojej firmy (może to być pracownik lub inna osoba). Możesz też zawiesić działalności na okres ciąży.

Zawieszenie działalności

Jeżeli zdecydujesz się zawiesić firmę to pamiętaj, że w okresie zawieszenia ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą dla Ciebie dobrowolne, i nie będziesz podlegać ubezpieczeniu chorobowemu.

Oznacza to, że jeżeli w okresie zawieszenia urodzisz dziecko to z działalności nie będzie przysługiwał Ci zasiłek macierzyński.

Pamiętaj też, że jeżeli w swojej firmie zatrudniasz pracownika, to zawieszenie nie będzie możliwe!

To tyle na dzisiaj 🙂 Wyjaśniłam wszystkie wątpliwości mojej Klientki. Mam nadzieję, że większość Twoich również 😀Pamiętaj jednak proszę, że ten temat jest bardzo złożony, a każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny 🙂

Photo by Arnel Hasanovic on Unsplash