„Przeliczenie Twojego zasiłku będzie możliwe jeśli zasiłek, który dostałaś obliczony na podstawie obniżonego etatu był niższy, niż gdyby obliczono go na podstawie znowelizowanych przepisów.”
***
Inspiracją do napisania tego artykułu było jak niemal zawsze życie i przypadki, z którymi spotykam się w swojej pracy na co dzień. A tu konkretnie pytania moich klientek o to, czy możliwe było obniżenie zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego bez ich zgody i co ewentualnie można teraz z tym zrobić.
Parę miesięcy temu mogłaś na blogu przeczytać o tym, jak przepisy tarczy antykryzysowej w niektórych przypadkach negatywnie wpłynęły na wysokość zasiłków, w tym na przykład zasiłku macierzyńskiego [kliknij tutaj].
Kiedy pisałam tamten wpis tak właśnie było
Wprowadzone przepisy tarczy antykryzysowej dotyczące możliwości obniżenia etatu rykoszetem odbiły się na pracownikach korzystających z dłuższych zwolnień lekarskich lub kobietach, które urodziły dziecko.
Wynikało to ze stosowania przez płatników składek (czyli pracodawców) w takich przypadkach art. 40 ustawy zasiłkowej.
Zgodnie z tym przepisem:
W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36. (czyli 12 miesiącach kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy).
Opierając się właśnie o ten przepis niektórzy pracodawcy przeliczali wysokość zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego biorąc pod uwagę wynagrodzenie po zmianie etatu (spowodowaną zawarciem porozumienia z przedstawicielami pracowników lub ze związkami zawodowymi bez zgody kobiety).
Takie działania było mocno krytykowane, ponieważ w efekcie dotykały osób, które w normalnych okolicznościach byłyby chronione przed zmianą warunków zatrudnienia (w tym oczywiście przed obniżeniem pensji).
Co więcej, obniżenie etatu na okres 3 miesięcy miało wpływ na zasiłek macierzyński (pobierany przez rok!)
Ustawodawca dostrzegł ten problem. I w październiku weszła w życie zmiana przepisów tzw. ustawy covidowej, która wprost uregulowała zasady obliczania podstawy zasiłków właśnie w przypadku zmiany etatu w związku z covid.
Co mówią obecne przepisy?
Nowe przepisy wyłączyły stosowanie art. 40 ustawy zasiłkowej do obliczania podstawy zasiłków osób, którym obniżono etat lub wprowadzono mniej korzystne warunki wynagradzania w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 o ile łącznie są spełnione dwa warunki:
- obniżenie wymiaru czasu pracy lub wprowadzenie mniej korzystnych warunków zatrudnienia nastąpiło w okresie wcześniej pobieranego zasiłku oraz
- między okresami pobierania wcześniejszego i kolejnego zasiłku nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe.
Co to oznacza w praktyce
No dobrze przepisy przepisami, ale co to konkretnie dla Ciebie oznacza?
Wyłączenie stosowania art. 40 ustawy zasiłkowej oznacza, że dla obliczenia podstawy wymiaru zasiłku nie będzie brane pod uwagę wynagrodzenie po obniżeniu etatu.
A zatem, jeśli doszło do obniżenia etatu lub wprowadzono mniej korzystne zasady wynagradzania w okresie wcześniej pobieranego zasiłku i pomiędzy okresami pobierania wcześniejszego i kolejnego zasiłku nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe to wówczas podstawą wymiaru zasiłków będzie stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Czyli zastosowanie znajdzie podstawa wymiaru obliczona dla wcześniejszego zasiłku.
Przykład:
Pokażę Ci to na przykładzie. Załóżmy, że kobieta w ciąży była na L4 od 1 sierpnia 2020 r. Pracodawca na postawie porozumienia z przedstawicielami pracowników obniżył w okresie od 1 września 2020 r. do 30 listopada 2020 r. wszystkim pracownikom wymiar czasu pracy o 20 %.
Kobieta urodziła dziecko 14 września 2020 r. i z tym dniem zyskała prawo do zasiłku macierzyńskiego (czyli bezpośrednio po zasiłku chorobowym). Gdyby zastosować przepisy sprzed zmiany to jej zasiłek macierzyński powinien zostać wyliczony w oparciu o wynagrodzenie po zmianie etatu.
Jeśli natomiast obliczalibyśmy zasiłek na podstawie przepisów po zmianie to pod uwagę należałoby wziąć jej przecięten miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od sierpnia 2019 r. do lipca 2020 r.
Spełnione są bowiem dwie przesłanki o których mowa w znowelizowanych przepisach tj. etat został obniżony w okresie pobierania zasiłku chorobowego (czyli wcześniej pobieranego zasiłku) oraz pomiędzy okresem pobierania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego nie było przerwy.
Kogo nie obejmują nowe przepisy?
Ale uwaga!
Nowe przepisy nie znajdą zastosowania do wszystkich.
Z jego zastosowania nie skorzystają osoby, które nie pobierały żadnego zasiłku w czasie, w którym doszło do zmiany etatu lub jeśli przerwa pomiędzy okresami pobierania poszczególnych zasiłków była dłuższa niż 3 miesiące.
Pewnie teraz zastanawiasz się….
… czy możliwe jest przeliczenie
Twojego zasiłku wstecz?
Tak. Nowe przepisy, o których piszę powyżej mają moc wsteczną, w zależności od tego, na jakiej podstawie obniżono etat lub pogorszono Twoje warunki zatrudnienia.
Przeliczenie będzie możliwe jeśli zasiłek, który dostałaś obliczony na podstawie obniżonego etatu był niższy, niż gdyby obliczono go na podstawie znoweliwoanych przepisów.
Przeliczenie tylko na wniosek
I pamiętaj proszę, że to Ty musisz złożyć wniosek o przeliczenie.
Ani pracodawca, ani ZUS tego za Ciebie nie zrobią ☺
***
Zdjęcie: Joshua Rodriguez on Unsplash
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }