Irena Pacholewska-Urgacz

radca prawny ds. ZUS

Jestem radcą prawnym, specjalizuję się w sprawach ZUS i prawie pracy. Propaguje wiedzę na temat prawnych aspektów kobiecej kariery i przedsiębiorczości. Piszę o inspirujących kobietach.
[Więcej >>>]

Umów konsultację prawną

Własna działalność a zasiłek macierzyński

Irena Pacholewska-Urgacz27 lutego 20242 komentarze

Łączenie prowadzenia własnej firmy z opieką nad dziećmi nie jest łatwe. Każda przedsiębiorcza mama zapewne to potwierdzi. Skomplikowane przepisy dodatkowo nie ułatwiają tego zadania. Przyszłe mamy często nie wiedzą, czy prowadząc działalność będą miały prawo do zasiłku macierzyńskiego, a jeśli tak, to w jakiej wysokości. Z tego wpisu – własna działalność a zasiłek macierzyński – dowiesz się, na co powinnaś zwrócić uwagę planując ciążę prowadząc działalność gospodarczą.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – sprawdź, czy masz do niego prawo

Zasiłek macierzyński przysługuje przedsiębiorczyni, która w okresie ubezpieczenia chorobowego:

  • urodziła dziecko;
  • przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 14 roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
  • przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia.

Aby zatem otrzymać zasiłek macierzyński prowadząc własną działalność należy w chwili urodzenia dziecka być objętą ubezpieczeniem chorobowym. Czyli opłacać składki na ubezpieczenie chorobowe.

Jak zapewne wiesz, składki na ubezpieczenie chorobowe dla przedsiębiorców są dobrowolne (czyli nie trzeba ich opłacać). Planując dziecko warto jednak zacząć opłacać składki na ubezpieczenie chorobowe z odpowiednim wyprzedzeniem, aby uniknąć zarzutów, że założyłaś firmę tylko po to, aby uzyskać zasiłek macierzyński.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – od kiedy i jak długo masz do niego prawo

Zgodnie z przepisami, prawo do zasiłku macierzyńskiego nabywa się od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego (nie ma tu tzw. okresu wyczekiwania). Czyli teoretycznie możesz zacząć opłacać składkę chorobową i od razu otrzymać zasiłek macierzyński. Jednak w praktyce, jeśli założysz firmę lub zaczniesz opłacać składkę chorobową niedługo przed urodzeniem dziecka lub przed udaniem się na ciążowe l4, to ZUS zapewne zakwestionuje twoje prawo do zasiłku. Jeśli planujesz dziecko zdecydowanie bezpieczniejszym rozwiązaniem jest rozpoczęcie opłacania składki chorobowej z odpowiednim wyprzedzeniem.

Zasiłek macierzyński będzie przysługiwać ci za okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego.

Ile to dokładnie będzie?

Jeśli urodziłaś (lub przyjęłaś na wychowanie) jedno dziecko będziesz mieć prawo do zasiłku przez 52 tygodnie. Jeśli przy jednym porodzie urodziłaś więcej dzieci (lub przyjęłaś na wychowanie) okres ten będzie odpowiednio dłuższy, zgodnie z zasadami wynikającymi z kodeksu pracy.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – w jakiej wysokości dostaniesz zasiłek macierzyński 

Miesięczny zasiłek macierzyński za czas urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) wynosi 100 % podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast zasiłek za czas urlopu rodzicielskiego (32 tygodnie) wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Jeśli jednak złożysz wniosek o zasiłek macierzyński nie później niż 21 dni po porodzie o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze to wówczas będzie on wynosić 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.

A jak obliczyć wspomnianą powyżej podstawę wymiaru zasiłku? Tutaj kluczowe znaczenie będzie miało to, czy prowadzisz działalność i opłacasz składki chorobowe dłużej niż 12 miesięcy, czy krócej.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – prowadzenie działalności dłużej niż 12 miesięcy

Zasadą jest, że podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Przychodem jest kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe pomniejszona o 13,71%.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe to po prostu kwota, którą deklarujesz do ZUS – i od niej  odprowadzasz składki ZUS.

Zadeklarowana kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe musi mieścić się w pewnych widełkach. Nie może być niższa niż 60 % prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2024 r. 4694,40 zł), ani wyższa niż 250 % prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2024 r. 19560 zł). 

Podsumowując, jeśli opłacasz składki na ubezpieczenie chorobowe co najmniej 12 miesięcy, wówczas podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie stanowić przeciętny przychód, za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urodzenie dziecka. Czyli obliczasz średnią zadeklarowanych kwot z 12 miesięcy (i pomniejszasz ją o 13,71 %).

W tym scenariuszu nie ma znaczenia czy przez 12 miesięcy płaciłaś składki od najniższej możliwej podstawy, czy ją podwyższyłaś. Liczy się średnia. Pamiętaj jednak, że w związku z niedawną uchwała Sadu Najwyższego (z 29 listopada 2023 r.) ZUS jest uprawniony do weryfikacji podstawy wymiaru składek na (…) ubezpieczenia w sytuacji, gdy w początkowym okresie prowadzenia (…) działalności ubezpieczony deklaruje podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, której wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach. A zatem deklarowanie podwyższonej podstawy w sytuacji gdy dopiero rozkręcasz działalność i nie masz przychodów lub są one niewielkie może być ryzykowne.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – prowadzenie działalności któcej niż 12 miesięcy

Inaczej należy obliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, jeśli składki na ubezpieczenie chorobowe opłacasz krócej niż 12 miesięcy i zadeklarujesz wyższą kwotę składek.

Po pierwsze, jeśli składki na ubezpieczenie chorobowe płacisz krócej niż rok, to wówczas powinnaś wziąć pod uwagę właśnie ten krótszy okres.

Przykład: 

Założyłaś firmę w październiku 2018 r., ale nie płaciłaś składek na ubezpieczenie chorobowe. Do ubezpieczenia chorobowego przystąpiłaś w grudniu 2022 r. W marcu 2023 r. dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży. W sierpniu lekarz skierował Cię na zwolnienie lekarskie, a we wrześniu urodziłaś dziecko. Pomimo, że działalność prowadzisz od lat dla obliczenia wysokości  zasiłku (najpierw chorobowego, a następnie macierzyńskiego) pod uwagę nie zostanie wzięty okres 12 miesięcy, lecz okres od grudnia 2022 r. do lipca 2023 r. ponieważ tylko w tym okresie opłacałaś składkę chorobową.

A co jeśli podniosłaś podstawę wymiaru składek?

W takim przypadku Twoją podstawą wymiaru zasiłku będzie suma:

  • przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odjęciu 13.71 % za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz
  • kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu 13,71 %, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.

Otrzymany wynik będzie podstawą wymiaru twojego zasiłku, czyli jak już wiesz bazą, z której obliczysz już konkretną kwotę zasiłku.

Przykład:

Prowadzisz działalność gospodarczą od 1 stycznia 2023 r. Ponieważ zakładając działalność byłaś już w ciąży, od razu zgłosiłaś się do ubezpieczenia chorobowego i zaczęłaś odprowadzać składki od najwyższej podstawy wymiaru (czyli od 17 337,50 zł). Dziecko urodziłaś w sierpniu.

  • bierzemy pod uwagę 7 miesięcy od stycznia do lipca 2023 r.;
  • w 2023 r. najniższa podstawa wymiaru składek wynosiła 4161 zł. W tym przypadku przeciętna najniższa podstawa wymiaru składek za 7 miesięcy wyniesie 4161 zł;
  • przeciętną najniższą podstawę pomniejszamy o 13,71 % co daje 3590,53 zł [4161,00 zł – (13,71% x 4161,00 zł) = 3 590,53 zł];
  • najwyższej podstawa wymiar w 2023 r. wynosiła 17337,50 zł;
  • nadwyżka pomiędzy zdeklarowana podstawą (17337,50 zł) a najniższą (4161 zł) wynosi 13176,50 zł i taka też będzie w tym przypadku przeciętna nadwyżka;
  • przeciętną nadwyżkę pomniejszamy o  13,71% co daje 11370,00 zł [13176,50 zł – (13,71% x 13 176,50) = 11370,00 zł]; 
  • obliczamy 1/12 przeciętnej nadwyżki  (pomniejszonej o 13,71%) i mnożymy przez liczbę pełnych miesięcy podlegania ubezpieczeniu, co daje kwotę 6632,50 zł (11370,00 zł/12 x 7);
  • dodajemy przeciętną najniższa podstawę (3590,53 zł) oraz kwotę obliczoną powyżej jako iloczyn 1/12 przeciętnej nadwyżki i liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu (6632,50 zł), co daje kwotę 10223,03 zł. W tym scenariuszu to jest twoja podstawa wymiaru zasiłku.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – zasiłek niższy niż 1.000 zł

Jeśli miesięczna kwota przysługującego ci zasiłku macierzyńskiego okaże się niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego (tzw. kosiniakowego, czyli 1000 zł) to twój zasiłek zostanie podwyższony właśnie do tej kwoty.

Własna działalność a zasiłek macierzyński – brak przerwy między zasiłkami

Pamiętaj również o o tym, że podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy.

Przykład:

Jeśli bezpośrednio przed urodzeniem dziecka byłaś na zwolnieniu lekarskim, to podstawa wymiaru zasiłku obliczona na potrzeby zasiłku chorobowego, będzie taka sama na potrzeby zasiłku macierzyńskiego.

***

Pamiętaj proszę, że podane przykłady nie pokazują optymalnego schematu opłacania składek, a jedynie miały na celu zobrazować mechanizm wyliczania podstawy wymiaru. Warto zawsze sprawdzić, które rozwiązanie konkretnie  dla ciebie będzie korzystne. 

Jeśli potrzebujesz dodatkowych wiadomości na temat zasiłku macierzyńskiego to zajrzyj  tutaj>>, tutaj>> lub tutaj>>.

Pozdrawiam,
Irena Pacholewska-Urgacz 

Zdjęcie: Humphrey Muleba on Unsplash

Wysokość zasiłku macierzyńskiegoTemat obliczania wysokości zasiłku macierzyńskiego budzi wiele wątpliwości. W poniższym wpisie znajdziesz najważniejsze informacje o tym, jak obliczyć wysokość zasiłku macierzyńskiego, gdy pracujesz na umówię o pracę.

Zasiłek macierzyński na umowie o pracę – kiedy masz do niego prawo

Zasiłek macierzyński będzie Ci przysługiwać, jeżeli urodzisz dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego lub urlopu wychowawczego. Jeśli zatem jesteś pracownią to, aby mieć prawo do urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego (a co za tym idzie do zasiłku macierzyńskiego za ich okres), Twoja umowa o pracę musi obowiązywać w chwili porodu.

W niektórych przypadkach będziesz mieć jednak prawo do zasiłku macierzyńskiego pomimo, że nie będziesz już objęta ubezpieczeniem chorobowym. Czy będziesz mieć prawo do zasiłku macierzyńskiego (ale już nie do urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego) nawet jeśli Twoja umowa o pracę nie będzie już obowiązywać. Tak będzie, jeśli:

  • Twoja umowa o pacę na czas określony lub na okres próbny uległa przedłużeniu do dnia porodu (będzie tak, gdy byłaś zatrudniona na podstawie umowy o pracę przekraczający jeden miesiąc i umowa ta miała planowo ulec rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży) ;
  • Twój pracodawca w okresie Twojej ciąży zmarł, ogłosił upadłość lub został zlikwidowany, a Tobie nie zapewniono innej pracy;
  • zostałaś bezprawnie zwolniona z pracy, gdy byłaś w ciąży i zostało to potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu.

Zasiłek macierzyński – jak długo masz do niego prawo

Długość okresu, za jaki przysługuje Ci zasiłek macierzyński jest spójny z długością urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego przewidzianego w kodeksie pracy, oraz zależy od liczby urodzonych dzieci.

Masz prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze:

  • 20 tygodni– gdy urodzisz jedno dziecko,
  • 31 tygodni– gdy urodzisz dwoje dzieci podczas jednego porodu,
  • 33 tygodni – gdy urodzisz troje dzieci podczas jednego porodu,
  • 35 tygodni – gdy urodzisz czworo dzieci podczas jednego porodu,
  • 37 tygodni – gdy urodzisz pięcioro i więcej dzieci podczas jednego porodu.

Urlopu rodzicielski przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 41 tygodni, a jeśli urodziłaś dwoje lub więcej dzieci przy jednym porodzie to wówczas urlop rodzicielki wynosi 43 tygodnie.

Pamiętaj jednak, że każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego. Jeśli więc Ty, jako mama, wykorzystasz np. 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, to 9 tygodni przysługuje ojcu dziecka. Jeśli on nie wykorzysta tego urlopu, to ta część Wam przepadnie. I odwrotnie. Jeśli to tata wykorzystał 32 tygodnie, to aby pozostałe 9 tygodni nie przepadło, musisz wykorzystać je Ty.

Przed porodem możesz wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Wówczas po porodzie masz prawo do pozostałej części.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego – umowa o pracę

Określenie „roczny macierzyński” jest pewnym uproszczeniem. Tak naprawdę, jak mogłaś zobaczyć powyżej, mówimy o dwóch urlopach: macierzyńskim i rodzicielskim, które w sumie dają ponad rok możliwości opieki nad dzieckiem. Bardzo dobrze to widać w kontekście wysokości zasiłku macierzyńskiego, ponieważ jego wysokość różni się w zależności od rodzaju urlopu.

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Natomiast zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Jeśli jednak w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka złożysz wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, to wówczas zasiłek otrzymasz w wysokości 81,5 % podstawy wymiaru.

Pamiętaj, że zasiłek macierzyński za okres 9 tygodni urlopu rodzicielskiego (czyli tej części, która przepada, jeśli nie wykorzysta jej drugi rodzic ) wynosi 70% podstawy wymiaru.

Jeśli nie wykorzystasz ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zasiłku) w pierwszym roku życia dziecka, to masz prawo do  zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 70% podstawy wymiaru oraz do jednorazowego wyrównania pobranego zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru. Wyrównanie zostanie wypłacone wyłącznie na Twój wniosek.

„Kosiniakowe” czyli gwarantowany 1.000 złotych zasiłku macierzyńskiego

Jeśli Twój zasiłek macierzyński miałby wynosić mniej niż 1.000 zł to wówczas jego kwotę podwyższa się właśnie do 1.000 zł. Tak może być na przykład w sytuacji, gdy przed urodzeniem dziecka pracowałaś na niewielki wymiar etatu.

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego – umowa o pracę

Jak mogłaś przeczytać powyżej zasiłek macierzyński może wynosić pewien procent podstawy wymiaru zasiłku. Jak zatem obliczyć ową podstawę wymiaru?

Zasadą jest, że podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urodzenie dziecka.   

Jeżeli natomiast urodziłaś dziecko przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia, wówczas do obliczenia podstawy wymiaru Twojego zasiłku bierze się pod uwagę pełne miesiące kalendarzowe.

Przepisy zawierają również szczegółowe wskazówki, jak liczyć podstawę wymiaru, gdy pracownik nie przepracował nawet jednego pełnego miesiąca kalendarzowego lub przy nieobecnościach pracownika w okresie 12 miesięcy, oraz jakie składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru, a których uwzględniać nie należy.

Zmiana rodzaju zasiłku a podstawa wymiaru 

Często jest tak, że urodzenie dziecka poprzedza zwolnienie lekarskie. Jaka będzie wysokość zasiłku macierzyńskiego, gdy przyszła mama przebywa w ciąży na zwolnieniu lekarskim i w trakcie tego zwolnienia rodzi dziecko?

Zasadą jest, że raz ustalona podstawa wymiaru obowiązuje, dopóki przerwa pomiędzy okresami pobierania poszczególnych zasiłków w ogóle nie było przerwy lub była ona krótsza niż miesiąc. Jeżeli zatem na przykład podczas zwolnienia chorobowego urodzisz dziecko i pójdziesz na urlop macierzyński, to podstawa twojego zasiłku macierzyńskiego będzie taka jak podczas pobierania zasiłku chorobowego.nie znaczy to jednak, że kwota zasiłku macierzyńskiego będzie taka sama jak chorobowego (bo podczas zwolnienia lekarskiego w trakcie ciąży zasiłek chorobowy wynosi 100 % podstawy wymiaru).

Zmiana wymiaru czasu pracy 

A co, jeżeli w miesiącu, w którym urodziłaś dziecko albo w miesiącach poprzedzających nastąpiła zamiana wymiaru Twojego czasu pracy . Może się tak stać, jeśli podpisałaś aneks do umowy o pracę, zgodnie z którym etat zmienił się np. z 3/4 na pełen .

Zgodnie z przepisami, jeżeli w okresie, który bierze się pod uwagę dla wyliczenia podstawy wymiaru, miała miejsce zmiana wymiaru czasu pracy, to podstawę wymiaru zasiłku wylicza się na nowo. W efekcie wysokość zasiłku macierzyńskiego zmieni się.

Podwyższenie wymiaru czasu pracy w trakcie ciąży, które skutkować będzie podwyżką Twojego wynagrodzenia, może spowodować zakwestionowanie wypłaty zasiłku przez ZUS. ZUS może w takim wypadku twierdzić, że zmiana wymiaru etatu miała na celu wyłącznie uzyskanie wyższego zasiłku. Gdyby tak się stało pozostaje Ci aktywne uczestnictwo w postępowaniu wyjaśniającym przed ZUS.  A w razie wydania przez ZUS negatywnej decyzji – dochodzenie swoich praw przed sądem.

***

Zdjęcie: Juliette Leufke na Unsplash.com

Umowa o pracę i działalność gospodarcza a zasiłek macierzyńskiUmowa o pracę i działalność gospodarcza, a zasiłek macierzyński to temat, który spędza sen z powiek wielu moim klientkom. Z tego wpisu dowiesz się, na co zwrócić uwagę w kontekście zasiłku macierzyńskiego jeśli masz umowę o pracę i jednocześnie prowadzisz działalność gospodarczą.

Umowa o pracę i działalność gospodarcza a składki ZUS

Jeśli masz umowę o pracę i prowadzisz działalność gospodarczą, to zasadniczo podlegasz obowiązkowym składkom na ubezpieczenie społeczne (tj. emerytalne i rentowe) jako pracownik. Pod warunkiem, że w umowie o pracę masz zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Od lipca 2023 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 3600 zł brutto. Od 1 stycznia 2024 r. miesięczne minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 4242 zł brutto, a od 1 lipca 2024 r. 4300 zł brutto. 

Jeśli pracujesz w kilku miejscach to pod uwagę bierzesz wszystkie swoje umowy o pracę. Nie ma też znaczenia czy pracujesz na cały etat czy na cześć etatu.

Na przykład: pracujesz na pół etatu, ale Twoje wynagrodzenie za pół etatu wynosi 4500 zł brutto. W takim przypadku opłacasz składki na ubezpieczenia społeczne tylko z tytułu umowy o pracę. Podobnie jeśli pracujesz w dwóch miejscach, w każdym na cześć etatu. W jednego pracodawcy zarabiasz 2000 zł brutto, u drugiego 4000 zł.

Jeżeli natomiast w umowie o pracę nie masz zagwarantowanego co najmniej minimalnego wynagrodzenia (bo np. pracujesz na pół etatu i zarabiasz 3000 zł brutto) to zasadniczo będziesz mieć obowiązek odprowadzać składki ZUS zarówno z tytułu umowy o pracę jak i z działalności, chyba że Twoja podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie.

Na przykład: prowadzisz działalność a jednocześnie pracujesz na pół etatu. Twoje wynagrodzenie wskazane w umowie o pracę wynosi 3000 zł brutto. Nie masz zatem zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia. Ale pensję za styczeń wypłacono Ci w lutym. To oznacza, że Twoja podstawa wymiaru za styczeń wyniosła zero. Dlatego w styczniu będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom również z działalności. W lutym, oprócz pensji za styczeń wypłacono Ci również pensje za luty. Twoja podstawa wymiaru składek w luty jest wyższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Dlatego w lutym nie będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom społecznym z działalności.

Nawet jeżeli nie podlegasz obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu działalności to i tak masz możliwość przystąpić do nich dobrowolnie. W takim jednak przypadku nie możesz przystąpić do ubezpieczenia chorobowego (czyli tego, z którego wypłacany jest zasiłek chorobowy lub macierzyński). Więcej przeczytasz o tym poniżej.

Umowa o pracę i działalność gospodarcza a składka chorobowa

Składka chorobowa dla przedsiębiorców jest dobrowolna i nie masz obowiązku jej opłacania. Jeśli łączysz pracę na etacie i prowadzenie działalności gospodarczej, to możesz zdecydować się na opłacanie składki chorobowej tylko, jeśli składki ZUS z działalności są dla Ciebie obowiązkowe (czyli jeśli na etacie zarabiasz mniej niż minimalna krajowa).

To jest ważne w kontekście zasiłku macierzyńskiego. Jest on wypłacany właśnie z ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli ubezpieczenia społeczne są dla Ciebie obowiązkowe, to do ubezpieczenia chorobowego możesz się zgłosić dobrowolnie. Jeżeli natomiast ubezpieczeniom społecznym podlegasz dobrowolnie, to w ogóle nie podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu (nie możesz do niego przystąpić).

Umowa o pracę i działalność gospodarcza a zasiłek macierzyński

Co to dla Ciebie oznacza w praktyce?

Jeśli na etacie zarabiasz więcej niż minimalne wynagrodzenie i z tytułu działalności przystąpiłaś do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie, albo nie przystąpiłaś do nich wcale, to z działalności nie przysługuje Ci prawo do  zasiłku macierzyńskiego.

Przykład: pracujesz na etacie i prowadzisz działalność. Na etacie zarabiasz więcej niż minimalna krajowa (np. 6000 zł brutto). Planujesz ciążę i otrzymać zasiłek macierzyński również z tytułu prowadzenia działalności. Niestety nie masz takiej możliwości. Z działalności możesz dobrowolnie zgłosić się tylko do ubezpieczeń społecznych, ale już nie do ubezpieczenia chorobowego. I dlatego nie będziesz mieć z tego tytułu prawa do zasiłku macierzyńskiego. Będziesz mieć natomiast oczywiście prawo do tych zasiłków z tytułu pracy na etacie.

Jeśli natomiast na etacie zarabiasz mniej niż wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę, to będziesz obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom społecznym. W takiej sytuacji masz prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. I tylko w takiej sytuacji będziesz mogła otrzymać zasiłki (chorobowy i macierzyński) z etatu i z działalności.

Umowa o pracę i działalność gospodarcza a zasiłek macierzyński – podsumowanie

Jeśli z umowy o pracę zarabiasz co najmniej minimalne wynagrodzenie, to działalności podlegasz ubezpieczenim społecznym dobrowolnie. To znaczy, że nie możesz z tytułu działalności zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego. Wówczas z działalności nie będziesz mieć prawa do zasiłku macierzyńskiego.

***

A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zasiłku macierzyńskiego w przypadku zatrudnienia na podstawie dwóch umów o pracę to zapraszam Cię tutaj.

Photo by Arnel Hasanovic on Unsplash

Dzisiejszym tematem jest praca na etacie i działalność gospodarcza. Ostatnio dość często rozmawiam z osobami, które pracują na etacie, ale jednocześnie myślą o dodatkowej pracy czy własnej firmie. W niektórych sytuacjach chodzi o „dorobienie” do pensji, czasem to chęć realizacji swojej pasji, przetestowania pomysłów biznesowych.

Praca na etacie i dzialalnosc gospodarczaJak się okazuje, wiele osób ma jednak blokadę przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań, bo tak naprawdę nawet nie wiedzą czy mogą działać, z jakimi kosztami to się wiąże, co z ZUS itd. Pojawia się sporo niejasności i wątpliwości. 

Te rozmowy nasunęły mi pomysł na cykl wpisów o łączeniu etatu z innymi formami zarabiania. Na pierwszy ogień postanowiłam wziąć działalność gospodarczą ☺, bo to właśnie o nią dostaję sporo pytań.

Przed tobą zatem pierwszy wpis z serii.

Dowiesz się z niego o 5 najważniejszych rzeczach, o których koniecznie musisz wiedzieć przed podjęciem decyzji o założeniu własnej firmy i łączeniu jej z pracą na etacie. Jeśli zatem ten temat cię dotyczy, bo właśnie zastanawiasz się nad łączeniem etatu i działalności gospodarczej, to czytaj dalej. 

Praca na etacie i działalność gospodarcza

1. Łączenie etatu i działalności gospodarczej.
Czy prawo na to pozwala. 

Wiele osób ma wątpliwości, czy to jest w ogóle możliwe. Tak, to jest możliwe i wiele osób właśnie tak działa. Polskie prawo nie zabrania łączenia pracy na etacie z założeniem i prowadzeniem własnej działalności gospodarczej. To dobry pomysł na wypróbowanie swojego pomysłu na biznes.

Czytaj dalej >>>

„Przeliczenie Twojego zasiłku będzie możliwe jeśli zasiłek, który dostałaś obliczony na podstawie obniżonego etatu był niższy, niż gdyby obliczono go na podstawie znowelizowanych przepisów.”

***

Inspiracją do napisania tego artykułu było jak niemal zawsze życie i przypadki, z którymi spotykam się w swojej pracy na co dzień. A tu konkretnie pytania moich klientek o to, czy możliwe było obniżenie zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego bez ich zgody i co ewentualnie można teraz z tym zrobić. 

Parę miesięcy temu mogłaś na blogu przeczytać o tym, jak przepisy tarczy antykryzysowej w niektórych przypadkach negatywnie wpłynęły na wysokość zasiłków, w tym na przykład zasiłku macierzyńskiego [kliknij tutaj].

Podstawa wymiaru zasiłku po zmianie etatu z powodu covid - szczęsliwa matka

Kiedy pisałam tamten wpis tak właśnie było

Wprowadzone przepisy tarczy antykryzysowej dotyczące możliwości obniżenia etatu rykoszetem odbiły się na pracownikach korzystających z dłuższych zwolnień lekarskich lub kobietach, które urodziły dziecko. 

Czytaj dalej >>>